konferencja naukowa z cyklu "Drogi do niepodległości 1914–1918" część I: Akt 5 Listopada 1916 r.

8 listopada 2016

KONFERENCJA NAUKOWA Z CYKLU "Drogi do niepodległości 1914–1918" część I: Akt 5 Listopada 1916 r.

Cel konferencji

Archiwum Główne Akt Dawnych i Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie zapraszają do zgłaszania referatów do programu konferencji naukowej, która odbędzie się 8 listopada 2016r.

Cykl konferencji naukowych „Drogi do niepodległości 1914-1918” poświęcono kolejnym etapom budowy państwowości polskiej. Pierwsza konferencja odbędzie się 8 XI 2016 r. w związku z rocznicą aktu 5 listopada 1916 r., a kolejne będą organizowane w stulecie ważnych wydarzeń na drodze do niepodległości: powołania Rady Regencyjnej (cz. II – listopad 2017 r.) i odzyskania przez Polskę niepodległości (cz. III – listopad 2018 r.).
Tematykę konferencji z okazji stulecia aktu 5 listopada wyznaczają przyczyny i konsekwencje jego wydania. Pierwsze z nich związane były z kontrowersjami między Austro-Węgrami i Niemcami w sprawie polskiej, załamaniem oczekiwań na pokój z Rosją i potrzebą uzupełnienia rezerw wojskowych, drugie zaś wypływały z różnorodnego znaczenia manifestu dla sprawy polskiej: politycznego, symbolicznego, wojskowego i międzynarodowego.

Deklaracja cesarzy Franciszka Józefa I i Wilhelma II zapowiadała utworzenie samodzielnego państwa polskiego z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem, ograniczonego terytorialnie do okupowanych terenów zaboru rosyjskiego i o nieustalonych granicach, ale powołanie Tymczasowej Rady Stanu, mimo ograniczonych kompetencji, było ważnym krokiem na drodze do rozwoju państwowości polskiej. Samodzielność państwowa w warunkach okupacji była ograniczona, jednak wskrzeszenie Królestwa Polskiego, czy publiczne wykonywanie hymnu „Jeszcze Polska nie zginęła”, miało ogromne znaczenie dla przemian świadomości społecznej i rozbudzenia patriotyzmu Polaków. Wymiar wojskowy aktu 5 listopada związany był z potrzebą państw centralnych uzyskania rekruta, ale zapowiedziano powołanie armii kultywującej patriotyczne tradycje oręża polskiego. Państwa centralne zamierzały rozwiązać samodzielnie sprawę polską. Mówienie o niepodległej Polsce na forum międzynarodowym nie tylko złamało solidarność zaborców, ale sprawiło też, że aspiracje niepodległościowe Polaków przestały być wewnętrzną sprawą Rosji w obozie Ententy i zmusiły mocarstwa zachodnie do zajęcia stanowiska w tej sprawie.

Program

Szczegółowy plan konferencji

Wtorek, 08.11

11:00 — 11:20

Powitanie – dr Hubert Wajs
(Dyrektor AGAD)

Wystąpienia Gości (VIP)

11:20 — 11:40

dr hab. Piotr Szlanta
(Uniwersytet Warszawski)

"Wątpliwe odrodzenie Polski. Akt 5 Listopada w propagandzie wizualnej stron walczących."

11:40 — 12:00

prof. dr hab. Wojciech Morawski
(Szkoła Główna Handlowa)

"Akt 5 listopada w kontekście wojny na wyczerpanie."

12:00 — 12:20

dr hab. prof. KUL Witold Matwiejczyk
(Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie)

"Nastroje społeczne i postawy polityczne w Królestwie Polskim wobec Aktu 5 listopada- w świetle raportów pruskiej policji politycznej.

12:20 — 12:40

Dyskusja

12:40 — 13:00

Przerwa

13:00 — 13:30

Inż. Kazimierz Krok
(Wójt Gminy Łużna)
Joanna Florkiewicz-Kamieniarczyk
(Kierownik Oddziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego)

"Znak Dziedzictwa Europejskiego dla cmentarza wojennego nr 123 Łużna-Pustki."

13:30 — 13:50

prof. dr hab. Dariusz Makiłła
(Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie)

"Nietrafiony projekt? Skutki prawno-polityczne aktu 5 listopada 1916 r."

13:50 — 14:10

dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen
(Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)

"Akt 5 Listopada 1916 roku w świetle źródeł wspomnieniowych żołnierzy Legionów Polskich."

14:10 — 14:30

Dyskusja

14:30 — 15:00

Przerwa

15:00 — 15:20

prof. Jerzy Gaul
(Archiwum Główne Akt Dawnych)

"Austro-Węgry wobec aktu 5 listopada 1916 r."

15:20 — 15:40

mgr Piotr Kaliszewski
(Uniwersytet Warszawski)

"Młodzież szkolna i akademicka Legionów w reakcji na Akt 5 Listopada i kryzys przysięgowy."

15:40 — 16:00

dr hab. prof. UWM Dariusz Radziwiłłowicz
(Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie)

"Władysława Studnickiego ocena działań politycznych Romana Dmowskiego do roku 1916 na podstawie książki „Polityka polska i odbudowanie państwa”."

16:00 — 16:20

dr hab. Tadeusz P. Rutkowski
(Uniwersytet Warszawski)

"Działalność Józefa Polikarpa Brudzińskiego w latach 1915–1916."

16:20 — 16:40

Dyskusja i podsumowanie obrad